بیدختی

به گویش بومی بیدخت

بیدختی

به گویش بومی بیدخت

قربون سه مرد: پیر سر او، حج ِ امیر، جوو مرد

بیشتر از صد سال پیش یک بیدختی [۱] دخو مبینه که از سر اُو ، یک پیر ورمخزه میه به قبرستو و ده پیشون قبرستو چودستش ور یک قبر مزنه و مگه: حج امیر وخه که بلا رسی، وخه که برم جوومردرم خبر کنم و جلو بلا بگیرم. از قبر یکه بدر میه و خه هم مرن ورو تُپه ده باله قبرستو و یکه دگر جیغ مکنن به اسم جوو مرد. یک جوون خه لباسه سفید از قبر بدر میه و خه هم مرن ور کوچه در رود که از قبرستو به بیدخت مشد و سه تَیی دست خو وجلو کوچه مگیرن و جلو بلا مگیرن. بعد مگن که ازیجا وربعد بلا بدر شو. و هر کدوم ورمگرده بهموجه که بدر اومدن و بی رد مشن.


اوکه که خو مدیده دلندروا از خو ورمخزه و سحر که بره نماز به مسجد مشد خوُش بره ملّه علی (پیشنماز مسجد) و مردم ورمگد. همه مرن بهمو جاهه که نشونی ودده بدش و هرسه جا نشون مردم مدد. [۲] بعد مرن بوجه که جلو بلا گرفته شده و معلوم مشه که نرسیده بوجا همه مردم او کوچه بمرده و مرغیزاده زنده بنمونده ولی ازوجا وربعد همه سالمن. کَشِف به عمل میه که طاعون اومده و تا اوجا همه از یک دم بمرده اما جلو بلا دهموجا گرفته شده و بقیه بیدختر بنگرفته. [۳]


بعضه ها هم مگن حج امیر و جوو مرد و پیر سر او، جلو زلزله بگرفتن. بره که بعد ها زلزله شده و خیله جاها مثل کاخک خراب شده ولی بیدخت سالم بمونده.

او زمانا وقتِ بلا ، مردم اگه مرده بدن از قبر بدر مومدن و جلو بلا مگرف.

حالا مبینی چار زنده چو پیش دول مشه، جلو بلا که نمتنن بگیرن هچ، ده مون همه کارا فاتحه هم مخونن!

مَردِم مرته قدیم ، مُرده هم مُرده هه قدیم!



[۱] - کربلَیی محمدعلی پیر مُلّه حسینعلی
[۲] - الآن مزار پیر سر اُو ده جعفرآبادس و همه مردم بوجا مشن و بعضه مرده ها و شهیدارم دوجا دخاک کردن. قبر حج امیرم ده قبرستون قدیم مردم گوُ کردن و سنگِ دو زیر دیدن به اسم حج امیر. بقعه جوومردم ده حجره هه دور سر مزارس و دوجا مرن ورمخونن.
[۳] منابع:

  • کتاب "تاریخ و جغرافیای گناباد" از سلطانحسین تابنده گنابادی (جناب آقا)، چاپ حقیقت ده سال ۷۹، صحفه ۱۲۴
  • کتاب "بیدخت را بشناسیم" از محمدعلی امینی بیدختی (حجی شهردار)، چاپ رودکی ده سال ۷۱، صحفه ۷۰

نظرات 6 + ارسال نظر
دانشجوی علوم پزشکی سه‌شنبه 3 اسفند‌ماه سال 1389 ساعت 01:54 ب.ظ

سلام . حظ کردم . خیلی وبلاگت خوب نوشتی.

علیک سلام.
خوبی از خودته. قابل شما نبدی.
مومده بشه وازم وریجا.

حسین سه‌شنبه 3 اسفند‌ماه سال 1389 ساعت 03:52 ب.ظ http://reza_kazemi_teh@yahoo.com

با سلام
عالی بود متشکریم (علی بدی)

علیک سلام.
سر شما درد نکنه. همقده که ور دل شما نشیند مار بسی.
خوش آمده.

مهدی کلبحسن چهارشنبه 4 اسفند‌ماه سال 1389 ساعت 12:08 ق.ظ

اینا چنه بنوشتی گلم ماخه مچم
امشو میم برم به قصبه اودری درم بخیما
از قال شغال و کلوت هم مطلب بنویس
با تشکر هاد ی خرسی=هاشم حقه-حجت پوته-شاسخین و تمام دوستان در خ سعدی و کوچه قینی ها

اینا بیدختی یی گلم.
خدا قوت. برقش بگردونده یه؟ پیش تر مرفته بشه برقجو کنه بعد جبر ور شما نشه.
اونا هم بچشم.
همر سلام رسونه. خوش آمده.

شلتمبو شنبه 7 اسفند‌ماه سال 1389 ساعت 02:31 ب.ظ

مو دو پیشنهاددرم
۱- از لطیفه هه بیدختی بنویس
۲- از غذاهای محلی بیدخ مثل اشکنه او ،اشکنه گیژدرنگیژدنگ ، اشکنه هووس ،اشکنه غروت ، اشکنه کوکجه ،آش لخشک ، جوش پره ، خرمچه،‌توگی ، چنگلی و.....
و از شیرینی هه بیدخ مثل رووکرده ، کلمبه شکری ،
باردار و قطاب و .....

سلام.
خوب کار کرده. به چشم.
آش بشیر فرموش کرده!

قربانی غلامرضا (بیمرغ) دوشنبه 9 اسفند‌ماه سال 1389 ساعت 08:35 ق.ظ http://gholamrezaghorbani.blogfa.com/

سلام خیلی قشنگ بود سلام ما رابه آقای رضاامینی برسانید.واقعا وبلاگ قشنگی داری.

علیک سلام. چشاته قشنگ مبینه
الآن ای بنده خدا پیر سر او بو یا جوومرد؟ یا ...

خا اگه دیدم چشم بزرگیته مرسونم.

عباس جمعه 26 فروردین‌ماه سال 1390 ساعت 09:35 ب.ظ


دست شما درد نکنه. متن خیله جالبه بنوشته بده. ازی کارا بیشتر مکرده بشه

سلام. سر شما دردنکنه.
شما هم خوب کار کرده نظر وداده. ازی کارا بیشتر ومکرده بشه.

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد